Zencefilgiller ailesinden olan zerdeçal bitkisi büyük yapraklı, çiçekleri sarı renkte bir bitkidir. Hint safranı, zerdeçöp, safran kökü, sarıboya, zerdeçav olarak da bilir. Anavatanı Günay Asya’dır. Sıcak ve nemli bir ortam seven zerdeçal Pakistan, Hindistan, Çin ve Bangladeş gibi Asya’nın tropik bölgelerinde yetişir. İsmi Farsça sarı anlamındaki zerd ve çöp, odun anlamındaki çub kelimelerin birleşmesiyle oluşan “zerdeçub”dan gelmektedir. Türkçeye zerdeçal olarak geçmiştir. Türk dil Kurumu da zerdeçalı köklerinden safrana benzeyen sarı boyalı bir madde elde edileni yapraklı sivri, çiçekleri sarı bir bitki olarak tarif etmektedir.
Zerdeçal nasıl tüketilir?
Zerdeçal toz halinde yemeklere katılabileceği gibi zerdeçal çayı veya suyu da hazırlanmaktadır. Tabii en faydalısı zerdeçalın taze tüketilmesidir. Zerdeçal toz haline getirilirken yararlı bir bileşeni olan yağından kaybetmektedir. Günde 12 grama kadar zerdeçal tüketiminde bir sakınca yoktur ancak zerdeçal ya da kurkumin fazla tüketildiğinde bazı insanlarda hazımsızlığa yol açmaktadır.
Zerdeçal nerelerde kullanılır?
Genellikle mutfaklardaki kullanımı bilinse de Zerdeçal bitkisi başka alanlarda da kullanılmaktadır. Örneğin ipek kumaşlar ve ince deri boyamada, kına yakmada, güzellik maskelerinde, hastalıklar için yapılan kürlerde zerdeçaldan faydalanılır.
Mutfaklarda ise zerdeçal baharat olarak kullanılır. Önce bitkisi temizlenir, sonra suda kaynatılıp kurutulur ve öğütülerek baharat haline getirilir. Bu baharat hali safran yerine kullanılabilir; balık çorbası, söğüş ve çeşitli sebze yemeklerinde çeşni olarak kullanılır.
Zerdeçalın tıbbi faydaları da vardır. Zerdeçal piyasada parmak ve toz şeklinde bulunur. Araştırmalar gösteriyor ki etken maddesi kurkumin olan zerdeçalın antienflamatuvar, antikanserojen ve antiaterojenik olarak kullanılması olasıdır.
Zerdeçal Cilde Faydaları
Zerdeçalın pek çok yararının yanında cilde olan faydalarına ayrıca değinmek gerekir. Cilt güzelliği ve sağlığı için zerdeçal maskesi kullanılmaktadır. İşte zerdeçalın cilde faydaları:
- Pürüzsüz, parlak ve sağlıklı bir cilt için faydalıdır.
- İltihap önleyici etkisi sayesinde sivilcelere karşı etkilidir.
- Egzamaya iyi gelir ve kaşıntıyı alır.
- Cilt pigmentasyonunu korur.
- Cildin elastikiyetini korur ki böylece yaşlanmanın etkilerine karşı kullanılabilir.
- B6 vitamini açısından zengin olan zerdeçal hücre yenilenmesine katkı sağlar.
- İçindeki potasyum sayesinde kuru ciltlerin nemlendirilmesini sağlar.